HISTORISCHE WANDELING MET VIRTUAL REALITY

Download GPX

Download de folder

Open in Google maps

We bevinden ons op het Van Eyckplein (nr. 2), vroeger lag hier de Sint-Jansbrug. Zowel de naam Jan Van Eyck als de locatie zijn cruciaal voor het 15de-eeuwse Brugge. De bekendste van de Vlaamse Primitieven had zijn atelier in de Gouden-Handstraat. Het Van Eyckplein en de nabije omgeving vormden in de late middeleeuwen de internationale handelsbuurt van Brugge. Transport was een belangrijk onderdeel van deze handel en hiervoor waren de wijnschroders deels verantwoordelijk. De inkomsten van de wijnschroders waren in 1441 de eersten ende uppersten prijs bij de loterij. Recht voor ons staat de indrukwekkende poortersloge. Dit monument werd in de vroege 15de eeuw gebouwd en diende als vergader- en verzamelplaats van de Brugse elite en het Gezelschap van de Witte Beer. Dit gezelschap organiseerde jaarlijks een toernooi op de Brugse Markt.

_{TIP: Kijk door de VR-kijker op het plein, het middeleeuws Brugge komt opnieuw tot leven. Hier start ook een fietsroute die je voert langs de Verdwenen Zwinhavens, de middeleeuwse haveninfrastructuur van Brugge.} 

De Woensdagmarkt  werd in 1458 samen met een nieuw consulaat aangelegd voor de Duitse Hanze. De relatie tussen Brugge en de Duitse Hanze gaat terug tot rond 1250. De Hanze was een samenwerkingsverband van handelaren en steden dat liep van Brugge tot in Scandinavië. In Brugge stonden ze beter gekend als Oosterlingen, naar de windrichting waaruit ze kwamen. Het was wachten tot in 1457- 58 vooraleer de Hanze hun eigen natiehuis kreeg. Nadat de Hanze Brugge verliet in 1553, kreeg het plein de naam Woensdagmarkt, naar de wekelijkse markt op het plein. We zien er het standbeeld van Hans Memlinc staan, één van de bekendste van de Vlaamse Primitieven.  

Op de rechterkant van het Oosterlingenplein zie je de restanten van het Oosterlingenhuis. Dit monumentaal complex werd tussen 1478 en 1491 opgericht en was een hoogtepunt van de Brugse architectuur.  Dit monument raakte in verval en wat je vandaag ziet is slechts een restant van het imposante complex. 

In deze en omliggende straten bevond zich het voormalig Spaans handelskwartier. De straten waren gedomineerd door de grote woningen en magazijnen van de Spaanse wolhandelaars in de 15de- en de 16de eeuw. Op het einde van de straat zie één van de twee nog bewaarde houten gevels in Brugge (nr. 3). Tot in de 16de eeuw had het grootste deel van de huizen houten voorgevels.

Hier op de splitsing van de huidige Academiestraat en de Vlamingstraat, bevond zich het Beursplein. Dit was ongetwijfeld de belangrijkste verzamelplaats voor internationale handel. De naam Ter Beurze was afkomstig van de familie Van der Beurze, die er een herberg uitbaatten. Naast verschillende drinkgelegenheden bevonden de natiehuizen van de Genuezen, Venetianen en Florentijnen zich hier. Dit bruisend plein was de kern van de Brugse geldwisselmarkt en de naam van de familie van der Beurze bleef naleven in het huidige wereldwijd verspreide begrip beurs.

In 1869 werd hier een gloednieuwe stadsschouwburg gebouwd (nr. 6). In 1934 werd de eerste Belgische staatsloterij opgericht, kort erna in 1936 werd in de Stadsschouwburg van Brugge een trekking van de Koloniale Loterij, voorloper van de Nationale Loterij, georganiseerd. Een belangrijk kenmerk van loterijen, zowel in de middeleeuwen als nu, is dat ze openbaar worden gehouden.  

_{TIP: In Brussel op het de Brouckèreplein kun je een loterijtrekking live bijwonen.}  

Aan de overzijde van de Stadsschouwburg bevindt zich het Kraanplein. Hier bevond zich de Brugse stadskraan. Deze houten constructie werd gebruikt voor het laden en lossen van wijnvaten dat werd gecontroleerd door de schroders. Dit hele economische gebeuren lag aan de basis van de hoofdprijs van de eerste loterij in 1441 in Brugge.

_{TIP: Een replica van de kraan is te zien op het Sasplein.}

De Brugse Markt vormt de kern van de eerste loterijen. Voor de trekking werd er een podium gebouwd waarop de schepenen en de stadsmagistraten aanwezig waren. Ieder kreeg een job toegewezen. Sommigen schreven de winnaars op, anderen prikten de lotbriefjes op een touw zodat de volgorde behouden bleef. Er waren ook, in vele gevallen, een trekker en twee lezers. Om de boel wat op te fleuren werd er muziek gespeeld en werden dichters ingehuurd.  

_{TIP: Beklim het belfort van Brugge.}

De toren van deze imposante Gotische kerk is met zijn 115,5 m de op één na hoogste bakstenen kerktoren ter wereld! In 1555 organiseerde het kerkbestuur een loterij ten voordele van de kerk. 

_{TIP: Bezoek de kerk en bewonder de praalgraven van Karel de Stoute en Maria van Bourgondië en een heuse Michelangelo.}

De Bogardenschool was opgericht om de armen en wezen een ambacht aan te leren en onderdak te bieden. Zo konden ze hopen om later een betere positie te hebben in de maatschappij. In 1574 organiseerde de Bogardenschool een loterij om de wateraanvoer te saneren. Pieter Pourbus maakte een prachtige affiche om reclame te maken voor deze loterij.

_{WEETJE: De Nationale Loterij sluit aan bij deze lange traditie van de kinderarmoede en steunt zo bijvoorbeeld de Brugse stichting Pelicano.}

In deze stadstuin bevindt zich het enige restant van de Waterhalle die op de Markt stond. Dit monument werd op het einde van de 13de eeuw gebouwd en was een gigantische overdekte haven. Bij de bouw van het Provinciaal hof, op de plek waar de Waterhalle stond, werden deze twee zuilen opgegraven en verplaatst naar de tuin. De groeven in de zuilen zijn sporen van het scheepstouw dat jarenlang langs deze kolossen schuurde.

_{TIP: De tuin bevindt zich tussen twee belangrijke Brugse Musea. Aan de overzijde van het water kan u het 15de-eeuwse stadspaleis van Lodewijk van Gruuthuse bezoeken. Aan de andere kant bevindt zich het Groeningemuseum met een belangrijke kunstcollectie.}

In de Blinde Ezelstraat stond in de jaren 1440-1450 café de Blende Ezel. Voor de loterij van 1446, waar onder andere de toenmalige weduwe van Jan van Eyck aan deelnam, leverden zij de wijn. Een trekking was immers een spectaculair feest en bij een feest hoort wijn. Als we de straat doorlopen staan we opnieuw op de Burg. 

_{TIP: In het Groeningemuseum hangt het portret van Margareta van Eyck en De Madonna met kanunnik Joris van der Paele van Jan van Eyck.}

Het Brugse Europacollege werd in 1949 opgericht na de Europese Conferentie van Den Haag. Samen met de vestiging in Warschau heeft de school als doel om universitaire studenten op te leiden in Europese studies. De Nationale Loterij was één van de partners bij de restauratie van het complex aan de Verversdijk, het voormalige Jezuïetencollege. Tegenwoordig ondersteunt de Nationale Loterij jaarlijks twee beursstudenten.

Aan de overzijde van de Sint-Annabrug lopen we rechtdoor tot aan de Sint-Annakerk (nr. 15). De Sint-Annaparochie werd in 1496 gesticht als een opsplitsing van de buitenparochie van Sint-Kruis. De bouw van de kerk verliep moeizaam en in 1554 kregen de kerkmeesters toestemming van Karel V om een loterij in te richten om de kerk eindelijk af te werken.

_{TIP: Bezoek het Adornesdomein, de indrukwekkende kapel kan je op je weg niet missen!}

De Sint-Jorisgilde is de oudste kruisboogschuttersgilde van het land, met een eerste vermelding in 1321, en ook een van de eerste die een loterij organiseerde in 1457 en 1486.

De Sint-Sebastiaansgilde is een unicum in het Brugse verenigingsleven. Ze bestaat al sinds de 14de eeuw. Daardoor heeft ze een zeer rijk archief, dat start in 1379 en doorloopt tot de dag van vandaag. In dat archief vinden we rekeningen en affiches waaruit blijkt dat de gilde reeds in 1560 een loterij organiseerde. De loterij in 1753 ging door in de Koningszaal van de Gilde en werd vereeuwigd in een schilderij dat nog steeds in de gilde te bewonderen is. De Nationale Loterij steunt dit unieke erfgoed en voorziet o.a. in financiële steun voor de restauratie van het schilderij. 

_{TIP: Een bezoek aan de Gilde is mogelijk op afspraak.} 

_{Auteurs: Lennert Lapeere, Thais Aerts, Frank Demeyere, Veerle Geurs}

_{Copyright images: Timescope, Universiteit Gent; Stadsarchief Brugge; Metropolitan Museum of Art, New York; Nationale Loterij; Bayerische Staatsbibliothek; Phoebus Foundation; Brugse Musea; Universiteitsbibliotheek Gent; Koninklijke Bibliotheek van België (KBR); Onroerend erfgoed Vlaanderen, Debonne Vincent}